Jakie objawy towarzyszą stłuszczeniu wątroby?

W większości przypadków stłuszczenie wątroby przebiega bezobjawowo i choroba rozpoznawana jest przypadkowo, zazwyczaj podczas badania ultrasonograficznego (USG) wykonywanego z innego powodu lub po stwierdzeniu nieprawidłowej aktywności enzymów wątrobowych. U niektórych chorych mogą pojawić się objawy takie jak zmęczenie, osłabienie lub uczucie dyskomfortu po prawej stronie jamy brzusznej.

U chorych z MAFLD częściej występują hiperlipidemia i nadciśnienie tętnicze, w mniejszym stopniu niedoczynność tarczycy, niewydolność przysadki, łuszczyca, obturacyjny bezdech senny, a u kobiet dodatkowo zespół policystycznych jajników. U tych osób istnieje umiarkowanie zwiększone ryzyko zachorowania na raka jelita grubego, raka piersi, a także wystąpienia osteoporozy czy przewlekłej niewydolności nerek.

Jak można rozpoznać stłuszczenie wątroby?

Wskazanie do wykonania podstawowego badania, jakim jest USG jamy brzusznej, stanowi obecność co najmniej dwóch objawów zespołu metabolicznego spośród wymienionych:

• obwód talii: u kobiet ≥ 80 cm, u mężczyzn ≥ 94 cm;
• wartości ciśnienia tętniczego ≥ 130/85 mm Hg lub stosowanie leków na nadciśnienie tętnicze;
• stężenie glukozy na czczo ≥ 100 mg/dl lub stosowanie leków na cukrzycę;
• stężenie triglicerydow > 150 mg/dl lub stosowanie lekow hipolipemizujących, regulujących stężenie cholesterolu;
• stężenie cholesterolu frakcji HDL: u kobiet < 50 mg/dl, u mężczyzn < 40 mg/dl.

Do oceny stopnia włóknienia wątroby przeważnie wystarcza wykorzystanie kalkulatorów, np. FIB-4 czy APRI, które uwzględniają proste, ogólnie dostępne parametry, takie jak: wiek pacjenta, liczba płytek, aktywność aminotransferazy asparaginianowej (AST, aspartate aminotransferase) i alaninowej (ALT, alaninę aminotransferase), wskaźnik masy ciała (BMI, body mass index), stężenie albumin, obecność cukrzycy czy obwod talii. Wykonuje się także oznaczenia stężenia gamma-glutamylotranspeptydazy (GGTP), bilirubiny, glukozy, żelaza i ferrytyny, parametrów krzepnięcia oraz gospodarki lipidowej. Znajomość tych danych pozwala stwierdzić, czy wątroba w jakimś stopniu jest objęta procesem włóknienia.

Bardziej zaawansowaną metodę oceny stopnia włóknienia stanowi elastografia. Wśród badań obrazowych zastosowanie mają tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny jamy brzusznej. W przypadkach wątpliwych i przy podejrzeniu innych przyczyn patologii wątroby konieczna może być biopsja z histologiczną oceną wycinka wątroby.