Porady specjalistów
Stłuszczenie wątroby – przyczyny, objawy, leczenie
fot.: iStock/DoucefleurCzym jest stłuszczenie wątroby?
Stłuszczenie wątroby to schorzenie polegające na nadmiernym gromadzeniu się tłuszczu w komórkach wątrobowych. W prawidłowych warunkach ilość tłuszczu w wątrobie nie przekracza 5% jej masy. Jeżeli ten poziom zostaje przekroczony, mówimy o stłuszczeniu. Może mieć ono charakter łagodny, umiarkowany lub zaawansowany, jak np. stłuszczenie wątroby 3 stopnia czy stłuszczenie wątroby 4 stopnia.
Stłuszczenie może być alkoholowe lub niealkoholowe i często przez długi czas nie daje żadnych objawów, co sprawia, że choroba rozwija się niezauważenie.
Przyczyny stłuszczenia wątroby
Do najczęstszych przyczyn stłuszczenia wątroby należą:
- nadużywanie alkoholu (alkoholowe stłuszczenie wątroby),
- otyłość i nadwaga,
- insulinooporność i cukrzyca typu 2,
- zaburzenia lipidowe,
- szybki spadek masy ciała,
- przyjmowanie niektórych leków (np. kortykosteroidów, tamoksyfenu),
- nieprawidłowa dieta bogata w cukry proste i tłuszcze nasycone.
Wielu pacjentów zastanawia się, stłuszczenie wątroby – od czego się bierze. Najczęściej jest to efekt niezdrowego stylu życia i zaburzeń metabolicznych.
fot.: iStock/ VladOrlov
Objawy stłuszczenia wątroby
W początkowych stadiach choroba często nie daje widocznych objawów. W miarę postępu mogą pojawić się:
- uczucie ciężkości w prawym podżebrzu,
- zmęczenie,
- spadek apetytu,
- nudności,
- wzdęcia i niestrawność.
Objawy stłuszczenia wątroby bywają niespecyficzne, dlatego łatwo je zbagatelizować. U dzieci choroba również może przebiegać skrycie – stłuszczenie wątroby u dzieci bywa rozpoznawane przypadkowo podczas badań kontrolnych.
Badania diagnostyczne
Aby potwierdzić podejrzenie stłuszczenia wątroby, należy koniecznie udać się do lekarza, który zleci diagnostykę. Lekarz może zlecić:
- badanie USG jamy brzusznej – najczęstsza metoda rozpoznania,
- badania krwi – m.in. poziom aminotransferaz (ALT, AST),
- rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową,
- elastografię,
- biopsję wątroby (w skrajnych przypadkach).
Regularne badania kontrolne są kluczowe, zwłaszcza u osób z grup ryzyka.
Stopnie zaawansowania stłuszczenia wątroby
Stłuszczenie klasyfikowane jest według stopnia zaawansowania:
- stłuszczenie wątroby 1 stopnia – łagodne, bez widocznych uszkodzeń wątroby,
- stłuszczenie wątroby 2 stopnia – umiarkowane, może już wpływać na funkcjonowanie narządu,
- stłuszczenie wątroby 3 stopnia – zaawansowane, często towarzyszy mu zapalenie,
- stłuszczenie wątroby 4 stopnia – końcowa faza z możliwym włóknieniem i ryzykiem marskości.
Niekiedy mamy do czynienia z tzw. lekkim stłuszczeniem wątroby, które nie wymaga leczenia farmakologicznego, ale stanowi sygnał ostrzegawczy do zmiany trybu życia.
Alkoholowe i niealkoholowe stłuszczenie wątroby
Wyróżniamy dwie główne postacie choroby:
- alkoholowe stłuszczenie wątroby – związane z przewlekłym spożywaniem alkoholu; może prowadzić do zapalenia i marskości,
- niealkoholowe stłuszczenie wątroby – występuje niezależnie od alkoholu, często u osób z zespołem metabolicznym.
Oba typy wymagają odmiennego podejścia terapeutycznego, ale wspólnym mianownikiem jest konieczność trwałej zmiany stylu życia.
Leczenie stłuszczenia wątroby
Leczenie zależy od stopnia zaawansowania oraz przyczyny. Podstawą jest:
- zmiana diety (ograniczenie tłuszczów trans, cukrów prostych, alkoholu),
- regularna aktywność fizyczna,
- redukcja masy ciała,
- leczenie chorób współistniejących (cukrzyca, nadciśnienie).
W niektórych przypadkach lekarz może zalecić leki na stłuszczenie wątroby. Jednak to zawsze on będzie indywidualnie decydował o doborze środków farmakologicznych!
